2025 ORMAN YANGINLARI İLE İLGİLİ BASIN AÇIKLAMASI

16 Temmuz 2025 Çarşamba 13:44

Giriş

Öncelikle, haziran ayında ülkemizin birçok noktasında çok sayıda ve geniş alanları kapsayan orman yangınları sebebiyle Aziz Milletimize geçmiş olsun dileklerimi ifade ediyorum.

Ateş savaşçısı ormancılık meslek mensubu meslektaşlarımıza, işçi ve memurlarımıza ve yangınların söndürülmesine katkı veren devletimizin ve milletimizin tüm bireylerine canı gönülden teşekkür ediyor, tebrik ediyor ve başarılar diliyorum.

Yeşil vatanın savunmasında bir tek ağaç bile yanmasın diye mücadele ederken şehit olan ormancılık teşkilatımızın çalışanı iki vatan evladımıza Rabbimden rahmet, yakınlarına baş sağlığı diliyorum.

1. Yangınların Artış Sebepleri

• Geçmişte olduğu gibi yaz mevsimi, orman yangınlarının yoğunlukla gerçekleştiği aylardır.

• 2025 yılı haziran ayı, henüz yangın sezonunun başı olmasına rağmen yangın sayısında ve alan büyüklüğünde artış yaşanmıştır.

Bunun sebepleri şunlardır:

Küresel ısınma ve iklim değişikliği:

• Son yıllarda etkileri daha şiddetli ve sık gözlenmektedir.

• Ülkemiz, iklim değişikliğinin en şiddetli yaşandığı coğrafi konumda yer almaktadır.

• Bu yılın haziran ayında meteorolojik veriler, mevsim normallerinin üzerinde seyretmiştir.

• Değişen iklim parametreleri, ormanları yangına ve yangınların hızla büyümesine daha riskli hale getirmektedir.

İnsan kaynaklı yangınlar:

• Orman içi ve civarında yer alan tarım alanları ile ormanlarla iç içe olan yerleşimlerde insan faaliyetleri temel sebeptir.

• Uzun yıllar istatistiklerine göre orman yangınlarının %90’ı insan kaynaklıdır.

• Yangınların yalnızca %10’u doğal nedenlerle oluşmaktadır.

Dolayısıyla;

• İklim değişikliğine bağlı meteorolojik değişimler ormanları yangına karşı daha hassas hale getirmekte,

• Yangınların şiddeti artmakta ve mücadeleyi güçleştirmekte,

• İnsanlarımızın ihmali ve dikkatsizliğinde farkındalık yeterince oluşmamış durumdadır,

• Artan yangın sayıları nedeniyle gün içinde çok sayıda mega yangınla mücadele edilmesi zorlaşmaktadır.

2. Orman Genel Müdürlüğü’nün Mücadele İmkânları

• Devletimiz adına orman yangınlarıyla mücadelede yetkili ve sorumlu teşkilat Orman Genel Müdürlüğü’dür.

• OGM, Cumhuriyet tarihinin en güçlü hava filosuna sahiptir:

• 105 helikopter

• 28 uçak

• 14 İHA

Kamuoyunda zaman zaman dile getirilen “hava filosu yetersiz” iddiaları doğru değildir.

Önemli bir gerçek:

• Orman yangınlarını hava araçları söndürmez; yangınları kara ekipleri, insan kaynağı söndürür.

• Hava filosu; yangının şiddetini azaltır, ilerleyişini yavaşlatır ve yer ekiplerine zaman kazandırır.

• Dünyanın en güçlü hava filosuna sahip olsanız dahi yangın tepe yangınına dönüşüp kor ateş haline geldikten sonra üzerine ne kadar su dökerseniz dökün söndürülmesi çok zordur, hatta imkansızdır.

• Böyle durumlarda karşı ateş yöntemi uygulanır.

• Yangının ulaşabileceği alanlar tespit edilir, bu bölgelerde ön kesme ve tıraşlamalar yapılır ve yangın, yangınla durdurulur.

Kara ekiplerinin önemi:

• Kara ekipleri, makine ekipman ve insan kaynağıyla yangını söndürmede ana işlevi yürütür.

• Dolayısıyla “daha fazla hava gücü yangınları söndürür” anlayışı yanlıştır.

• Son yıllarda insan kaynağı takviyesi yapılmış olsa da hâlâ işçi, memur ve mühendis sınıflarında eksiklik bulunmaktadır.

Öneriler:

• Yangın sezonu ve yangın bölgelerinde vardiyalı çalışma sistemine geçilmelidir.

• Hava filosu fazlasıyla yeterlidir; asıl ihtiyaç insan kaynağıdır.

• OGM, teknik ve bilimsel olarak yangınla mücadelede yanlış yapmamaktadır ancak:

• Yaptığı destansı işleri kamuoyuna anlatmakta yetersiz kalmaktadır.

• Yeşil vatan savunmasında 150’ye yakın şehit verilmiştir, ancak bu durum bile kamuoyuna yeterince duyurulamamıştır.

• Çalışanların sosyal ve ekonomik hakları yeterince gündeme getirilmemekte, moral ve motivasyonları istenilen seviyede değildir.

3. Yangın Türleri ve Belediyelerin Rolü

Yangın türleri üç başlıkta toplanır:

1. Yerleşim alanı yangınları

2. Kırsal alan yangınları

3. Orman yangınları

• Ülkenin yüzölçümünün %30’u ormanlardan, %10’u yerleşim alanlarından, %60’ı kırsal alanlardan oluşmaktadır.

• Orman yangınlarının sorumlusu Orman Genel Müdürlüğü’dür.

• Yerleşim ve kırsal alan yangınlarından ise belediyeler sorumludur.

• Ancak kırsal alan yangınlarında itfaiye teşkilatları kapasite ve eğitim olarak yeterli değildir. Kırsal alan yangınlarında belediye teşkilatlarımızı neredeyse hiç görememekteyiz.

• Sonuçta OGM, ülke yüzölçümünün %30’undan sorumlu iken,%90’lık bir coğrafyada da yangınla mücadele etmek zorunda kalmaktadır.

• Bu durum, orman yangınlarının bazen ikinci plana itilmesine sebep olmaktadır.

Adil olmayan durum:

• Belediyeler kırsal alan yangınlarıyla ilgili eleştirilmezken, OGM çalışanları haksız eleştirilere maruz kalmaktadır.

Sonuç:

• Küresel ısınma ve iklim değişikliği ülkemiz için bir realitedir.

• Kırsal alanlarda etkin müdahale için madem fiili durum belediyelere değil Orman Genel Müdürlüğünün mücadelesi ile yürütülmektedir. O zaman OGM’nin imkân ve kapasitesi ülke yüzölçümünün %90’ı ile mücadele edebilecek seviyede güçlendirilmelidir.

⸻

4. Toplumsal Bilinç Nasıl Artırılmalı?

Yangınların %90’ı insan kaynaklıdır. Bu nedenle toplumsal farkındalığı artırmak için ciddi projeler şarttır.

Öneriler:

• Milli Eğitim Bakanlığı Müfredatı:

• “Yeşil Vatan” dersi zorunlu ders olmalıdır.

• Bu dersi, ormancılık meslek mensupları vermelidir.

• Orman Mühendisleri Odası 20.000 üyesiyle hazırdır.

• Kamu Spotları:

• Orman Genel Müdürlüğü, prime-time saatlerinde yayınlanmak üzere kamu spotları hazırlamalıdır.

• Ormanlar, yangınlar ve uyulması gereken kurallar hakkında toplum bilinçlendirilmelidir.

• Medya Sorumluluğu:

• Basın, orman yangınları konusunda uzman olmayan kişilere mikrofon uzatmamalıdır.

• Yalnızca deneyimli uzman akademisyen ve bürokratların görüşleri paylaşılmalıdır.

• RÜTÜK, aksi durumlarda yaptırım uygulamalıdır.

⸻

5. Günlük Yangın Bilgilendirmesi

Önemli Hususlar:

• Yangın çıkmaması esastır.

• OGM ve Bakanlık, yangın sezonu öncesi kamuoyunu ciddi biçimde bilgilendirmelidir.

• 2025 Mayıs ayında yangına hassas illerin valileri, 30 bölge müdürü ve 22 daire başkanı ile toplantılar yapılmıştır ancak bu kamuoyunda yeterince yer bulamamıştır.

Mevcut eksiklikler:

• Tüm bilgilendirme yükü Bakan’ın omuzlarındadır.

• OGM de basın açıklamaları yapmalıdır.

• Yangın süreçlerinin OGM tarafından açıklanması çalışanların moraline katkı sağlar.

Öneri:

• Bakanlık veya OGM, belirli bir saat diliminde günlük basın bilgilendirmesi yapmalıdır.

• Aksi hâlde medya, bilgiye ulaşamayınca uzman olmayan kişilere başvurmaktadır.

• Bu da dezenformasyona yol açmaktadır.

Altın kural:

Basın, yangınlarla ilgili yalnızca ormancılık meslek mensubu uzmanların görüşlerini paylaşmalıdır.

6. Yanan Ormanların İmara Açılacağı İddiası

Bu konuda net olmak gerekir:

• T.C. Anayasası Madde 169:

Devlet, ormanların korunması ve sahalarının genişletilmesi için gerekli kanunları koyar ve tedbirleri alır. Yanan ormanların yerinde yeni orman yetiştirilir, bu yerlerde başka çeşit tarım ve hayvancılık yapılamaz.

• Yanan orman alanlarında anayasa dışında hiçbir işlem tesis edilemez.

• Türkiye’de bugüne kadar hiçbir dönemde, hiçbir siyasi iktidar Anayasa’nın 169. maddesine aykırı bir işlem yapmamıştır.

• Yanan orman alanları, yangın artıkları temizlendikten sonra bir yıl içinde tohum ekimi veya fidan dikimiyle yeniden ağaçlandırılır.

Çağrı:

• Bu iddiaları dile getirenlere “hodri meydan” diyoruz.

• Yanan alanları yerinde gezmeye hazırız.

• Ormancılık çalışanlarına iftira atanlar ya bilgisizdir ya da kötü niyetlidir.

• Kimse, yeşil vatan savunucusu ateş savaşçılarına iftira atamaz. Bunu yapanlar, hainlik etmiş olur.

7. Kapanış Mesajı

Aziz milletimiz, saygıdeğer meslek camiamız, Türkiye Cumhuriyeti Devleti Akdeniz kuşağı ülkelerinden biridir ve orman alanlarının %55’i yangına hassastır.

• Yangın, Türkiye’nin bir realitesidir.

• Orman Genel Müdürlüğü ve Orman Bakanlığı, Sayın Cumhurbaşkanımızın direktifleri doğrultusunda:

• Yangınları çıkarmamak,

• Çıkanları hızla kontrol altına almak,

• Yanan alanları rehabilite etmek için her türlü tedbiri almaktadır.

Eksiklik, insan fıtratında vardır. Ama OGM, destansı bir mücadele yürütmektedir. Ateş savaşçısı işçi, memur ve mühendis kardeşlerimizi tebrik ediyorum.